Jak słońce działa na nasze oczy, czyli czemu nie kupować okularów przeciwsłonecznych na bazarku.

Ostatnimi czasy, a w szczególności na początku wakacji bardzo dużo słyszymy o ochronie przeciwsłonecznej. Marki prześcigają się między sobą, reklamując podkłady, kremy BB, balsamy do ciała z filtrami. I owszem, temat filtrów choć jest trochę oklepany, to na pewno jest bardzo ciekawy – ale o tym innym razem. Generalnie skupiamy się wtedy na ciele a zapominamy o czymś bardzo ważnym – o naszych oczach.

Podstawowe fakty na temat promieniowania UV.

Ultrafiolet (UV, promieniowanie ultrafioletowe, nadfiolet) – promieniowanie elektromagnetyczne o długości fali od 10 nm do 400 nm (niektóre źródła za ultrafiolet przyjmują zakres 100–400 nm). Jest niewidzialne dla człowieka. Promieniowanie ultrafioletowe ma fale krótsze niż światło widzialne i dłuższe niż promieniowanie rentgenowskie.
Słowo "ultrafiolet" oznacza "powyżej fioletu" i utworzone jest z łacinskiego słowa "ultra" (ponad) i słowa "fiolet" oznaczającego barwę o najmniejszej długości fali w świetle widzialnym. Dawniej było nazywane promieniowaniem pozafiołkowym lub nadfiołkowym.


Ze względu na skutki działania promieniowania ultrafioletowego na organizmy żywe wyróżnia się:

• UV-C – długość fali: 100–280 nm
• UV-B – długość fali: 280–315 nm
• UV-A – długość fali: 315–400 nm.

 Słońce emituje ultrafiolet w zakresie UV-A, UV-B i UV-C, ale ziemska atmosfera pochłania całkowicie UV-C oraz część UV-B w warstwie ozonowej. W efekcie około 97% ultrafioletu, który dociera do powierzchni Ziemi, to UV-A.
www.wikipedia.pl

Jak promieniowanie UV działa na nasze oczy ?

Promieniowanie UV oddziałuje źle na całe nasze ciało. O tyle jeśli przesadzimy ze słońcem to się poparzymy i wtedy na pewno będziemy pamiętać o filtrach następnym razem, o tyle uszkodzenia oka postępują o wiele wolniej i nie rzadko skutki nadmiernej ekspozycji na słońce pojawia się po wielu latach.

Rogówka oka absorbuje promieniowanie o długości fali poniżej 300 nm, natomiast soczewka powyżej 370 nm. W wyniku tej absorpcji dochodzi do przekazania tkance oka energii, która ja uszkadza.

Co może stać się z naszymi oczami w wyniku nadmiernego promieniowania słonecznego?

W wyniku ekspozycji oka na promieniowanie UV może dojść do posłonecznego uszkodzenia rogówki. Oko składa się z dwóch komór – tylnej i przedniej. W tej ostatniej znajduje się kwas askorbinowy ( witamina C), która – jak wiemy – jest silnym utleniaczem. 

W wyniku promieniowania UV dochodzi do powstawania wolnych rodników, które nam szkodzą, a rolą kwasu askorbinowego jest ich usuwanie na bieżąco.  Jeżeli ekspozycja na promieniowanie słoneczne jest zbyt duża, to ilość witaminy C w komorze przedniej znacząco spada, a tym samym jej  zdolności zmiatające wolne rodniki są ograniczone.

Badacze naukowi donoszą, że promieniowanie UV przyczynia się do powstania zaćmy. Powoduje zmiany degeneracyjne w plamce żółtej, które przyspieszają i zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia tego schorzenia.

Nadmierna ekspozycja na promienie słoneczne może również wywoływać czerniaka na powiekach.

Przykładem innego schorzenia, którego powodem jest nadmierna ekspozycja na słońce jest skrzydlik. Podczas tej choroby dochodzi do pogrubienia spojówki gałkowej w obrębie szpary powiekowej - ma kształt trójkąta zwróconego wierzchołkiem do rogówki. Ponadto do wystapienia skrzydlika przyczyniają się zapylone środowisko i przewlekłe drażnienie oczu przez zanieczyszczenia.

Jak się nie chronić, czyli okulary z bazarku. 

Nasze oko samo potrafi się chronić – zawsze jeśli słońce jest mocne mrużymy oczy. W komorze przedniej oka znajduje się wyżej wspomniany kwas askorbinowy. 

Wtedy nasze oko jest w miarę chronione.

Poważny problem zaczyna się przy złym doborze okularów przeciwsłonecznych.  Często na bazarkach, w zwykłych sklepach, na ulicy jak tylko zaczyna się ładna pogoda pojawiają się stoiska z okularami za 10 czy 20 zł. Wiele ludzi je kupuje, bo są tanie, jest duży wybór wzorów i kolorów. Sama takie kupowałam, zanim dowiedziałam się jak to szkodzi moim oczom. 

Takie okulary to po prostu przyciemniane szkła, nie zawierające żadnych filtrów UVA lub UVB, jakichkolwiek. Zakładając takie okulary i wychodząc na słońce nasze oko jest pozbawione ochrony. Przyciemnione szkła je oszukują – zrobiło się ciemniej, w związku z tym źrenice się rozszerzają, przestajemy mrużyć oczy a do naszego oka promienie UV.  Nasze oczy w takiej sytuacji są całkowicie bezbronne.

Okulary zawierające filtry są dostępne w sklepach optycznych. One zatrzymują promieniowanie UV i nie pozwalają mu niszczyć naszych oczu. Takie okulary powinniśmy nosić wszyscy. Dzieci również ! One często przebywają o wiele więcej na słońcu niż dorośli i są narażeni na uszkodzenie oczu bardziej niż my. Oczywiście ochrona nie jest stu procentowa; zawsze z boków i góry okularów dostaje się słońce, ale jest ono na pewno bardziej ograniczone.

W sklepach optycznych można również dostać soczewki kontaktowe blokujące promieniowanie UV. Taka ochrona uzupełniona okularami przeciwsłonecznymi z filtrem jest najskuteczniejsza i chyba bardziej zainteresuje osoby które już soczewki noszą.

Na koniec warto wspomnieć jak wspomagać swoje oczy w ochronie przed promieniowaniem UV za pomocą diety : należy spożywać w odpowiednich dawkach luteinę. Po wchłonięciu przez organizm, zaczyna kumulować się w dwóch obszarach narządu wzroku: w soczewce oraz w  plamce żółtej. Chroni ona nasze oczy przed zwyrodnieniem plamki żółtej i wystąpieniem zaćmy oraz przed wolnymi rodnikami i promieniowaniem UV. Znajduje się w warzywach takich jak :  sałata, pietruszka, brokuły, kabaczek, szpinak, seler, kapusta włoska oraz rabarbar.