Diagnostyka skóry część 1 - Lampa Wooda.

Lampa Wooda jest cennym narzędziem diagnostycznym. Zasada działania lampy polega na emisji promieniowania ultrafioletowego w zakresie od 320 nm do 400 nm z maksimum emisji dla 365 nm.

Główne zastosowania to przede wszystkim diagnostyka powierzchownych zakażeń wywołanych przez:

•  grzyby i bakterie,
•  zaburzeń pigmentacji
•  porfirii.

Światło Wooda pozwala zarówno na rozpoznanie oraz różnicowanie zmian,  jak i określenie ich

dokładnych granic.

Diagnoza oparta jest na zjawisku fluorescencji, które zachodzi pod wpływem światła z zakresu 340-400 nm. Ponieważ w ludzkiej skórze promieniowanie UV jest silnie pochłaniane przez melaninę znajdującą się zarówno w skórze właściwej, jak i w naskórku, fluorescencja tkanki obserwowana jest dzięki obecności kolagenu. 

Fluorescencja normalnej skóry jest bardzo słaba i jej spektrum może się zmieniać pod wpływem niektórych czynników, takich jak długotrwałe przebywanie na słońcu, prawdopodobnie z powodu zmian w elastynie.

Za zjawisko fluorescencji odpowiedzialne są:

 

składniki elastyny, kolagen, aminokwasy aromatyczne (głównie tryptofan i jego produkty oksydacji), NAD oraz prekursory lub produkty rozpadu melaniny (z badań wynika, że za światło fluorescencyjne odpowiadają produkty utlenienia tetrahydrobiopteryny, czyli 6- i 7-biopteryna).

Przed zastosowaniem lampy Wooda należy ją rozgrzewać przez około 3 minuty. Odległość, jaką należy zachować pomiędzy skórą, a lampą to około 20 centymetrów. Badanie przeprowadza się w zaciemnionych pomieszczeniach.

                                          www.sklepdlalekarza.pl

Niektóre infekcje grzybicze można rozpoznać dzięki luminescencji związków chemicznych, np. pterydyn, wydzielanych przez chorobotwórcze grzyby.

Można również sprawdzać skuteczność leczenia i monitorować jego przebieg.

 W przypadku zakażenia skóry grzybem Malassezia furfur wywołującego łupież pstry, chorobę często myloną z bielactwem, w badaniu lampą Wooda widoczne jest żółto-białe lub miedziano-pomarańczowe światło.

Dodatkowo można wykryć erythrasmę (światło koralowo-czerwone) oraz infekcje spowodowane bakteriami Pseudomonas (luminescencja zielona), jak też zdiagnozować trądzik wywołany przez bakterie Propionibacterium acnes, dające czerwono-pomarańczową fluorescencję.

 Czasami można zaobserwować koralowo-czerwoną luminescencję w raku płaskonabłonkowym (squamous cell carcinoma) lub niezłośliwych wrzodach nóg.

Zmiany pigmentacyjne jest ciężko diagnozować szczególnie u osób z jasną karnacją. W przypadkach braku lub niedoboru melaniny, światło ultrafioletowe łatwiej przedostaje się w głąb skóry wywołując autofluorescencję kolagenu. Najostrzej widoczne są obrzeża zmian, co wynika z bardzo precyzyjnego oceniania różnic barw przez ludzkie oko. Zmiany hipopigmentacyjne lub depigmentacyjne dają jasną niebiesko-białą fluorescencję.

Lampą Wooda można badać również chorych na czerniaka. Zanik barwnika może świadczyć o wystąpieniu przerzutów.

 

W diagnostyce fotodynamicznej lampę Wooda wykorzystuje się do wykrywania nowotworów i stanów przednowotworowych. Na skórę pacjenta nanosi się 20% kwas alfa-aminolewulinowy (ALA) w maści pod opatrunkiem i pozostawia na 4-6 godzin.

Substancja czynna (protoporphyrinogen IX) akumuluje się w tkance nowotworowej, a pod wpływem promieniowania z lampy Wooda emituje jasnoczerwone światło luminescencyjne. W ten sposób można wykryć zmiany chorobowe, takie jak rak płaskonabłonkowy, rak podstawnokomórkowy, rogowacenie słoneczne, choroba Bowena, czy choroba Pageta o lokalizacji pozasutkowej. Udoskonalenie tej nieinwazyjnej i użytecznej techniki umożliwi lekarzom znacznie szybsze wykrywanie nowotworów skóry.

 

Różnorodność zastosowań lampy oraz prostota użycia sprawiają, iż jest ona jednym z podstawowych narzędzi diagnostycznych w praktyce dermatologicznej.

Współczesne lampy Wooda są małe, przenośne i łatwe w użyciu.