Lampa Wooda jest cennym narzędziem diagnostycznym. Zasada działania lampy polega na emisji promieniowania ultrafioletowego w zakresie od 320 nm do 400 nm z maksimum emisji dla 365 nm.
Główne zastosowania to przede wszystkim diagnostyka
powierzchownych zakażeń wywołanych przez:
- grzyby i bakterie,
- zaburzeń pigmentacji
- porfirii.
Światło Wooda pozwala zarówno na rozpoznanie oraz różnicowanie
zmian, jak i określenie ich
dokładnych granic.
Diagnoza oparta jest na zjawisku fluorescencji, które
zachodzi pod wpływem światła z zakresu 340-400 nm. Ponieważ w ludzkiej skórze
promieniowanie UV jest silnie pochłaniane przez melaninę znajdującą się zarówno
w skórze właściwej, jak i w naskórku, fluorescencja tkanki obserwowana jest
dzięki obecności kolagenu.
Fluorescencja normalnej skóry jest bardzo słaba i jej
spektrum może się zmieniać pod wpływem niektórych czynników, takich jak
długotrwałe przebywanie na słońcu, prawdopodobnie z powodu zmian w elastynie.
Za zjawisko fluorescencji odpowiedzialne są:
składniki elastyny, kolagen, aminokwasy aromatyczne
(głównie tryptofan i jego produkty oksydacji), NAD oraz prekursory lub produkty
rozpadu melaniny (z badań wynika, że za światło fluorescencyjne odpowiadają
produkty utlenienia tetrahydrobiopteryny, czyli 6- i 7-biopteryna).
Przed zastosowaniem lampy Wooda należy ją rozgrzewać przez
około 3 minuty. Odległość, jaką należy zachować pomiędzy skórą, a lampą to
około 20 centymetrów. Badanie przeprowadza się w zaciemnionych pomieszczeniach.
www.sklepdlalekarza.pl
Niektóre infekcje grzybicze można
rozpoznać dzięki luminescencji związków chemicznych, np. pterydyn,
wydzielanych przez chorobotwórcze grzyby.
Można również sprawdzać
skuteczność leczenia i monitorować jego przebieg.
W przypadku zakażenia skóry grzybem Malassezia
furfur wywołującego łupież pstry, chorobę często myloną z bielactwem, w badaniu
lampą Wooda widoczne jest żółto-białe lub miedziano-pomarańczowe światło.
Dodatkowo można wykryć erythrasmę
(światło koralowo-czerwone) oraz infekcje spowodowane bakteriami Pseudomonas
(luminescencja zielona), jak też zdiagnozować trądzik wywołany przez bakterie
Propionibacterium acnes, dające czerwono-pomarańczową fluorescencję.
Czasami można zaobserwować koralowo-czerwoną
luminescencję w raku płaskonabłonkowym (squamous cell carcinoma) lub
niezłośliwych wrzodach nóg.
Zmiany pigmentacyjne jest ciężko
diagnozować szczególnie u osób z jasną karnacją. W przypadkach braku lub
niedoboru melaniny, światło ultrafioletowe łatwiej przedostaje się w głąb skóry
wywołując autofluorescencję kolagenu. Najostrzej widoczne są obrzeża zmian, co
wynika z bardzo precyzyjnego oceniania różnic barw przez ludzkie oko. Zmiany
hipopigmentacyjne lub depigmentacyjne dają jasną niebiesko-białą fluorescencję.
Lampą Wooda można badać również
chorych na czerniaka. Zanik barwnika może świadczyć o wystąpieniu przerzutów.
W
diagnostyce fotodynamicznej lampę Wooda wykorzystuje się do wykrywania
nowotworów i stanów przednowotworowych.
Na skórę pacjenta nanosi się 20% kwas alfa-aminolewulinowy
(ALA) w maści pod opatrunkiem i pozostawia na 4-6 godzin.
Substancja
czynna
(protoporphyrinogen
IX) akumuluje się w tkance nowotworowej, a pod wpływem promieniowania z lampy
Wooda emituje jasnoczerwone światło luminescencyjne. W ten sposób można wykryć
zmiany chorobowe, takie jak rak płaskonabłonkowy, rak podstawnokomórkowy,
rogowacenie słoneczne, choroba Bowena,
czy choroba Pageta
o lokalizacji pozasutkowej.
Udoskonalenie tej nieinwazyjnej i użytecznej techniki umożliwi lekarzom
znacznie szybsze wykrywanie nowotworów skóry.
Różnorodność
zastosowań lampy oraz prostota użycia sprawiają, iż jest ona
jednym z podstawowych narzędzi diagnostycznych w praktyce dermatologicznej.
Współczesne
lampy Wooda są małe, przenośne i łatwe w użyciu.